Adguard Home: Güle güle reklamlar, güle güle izleyiciler

Zamanında gerçekten bilge birisi “eğer ürüne para vermiyorsanız ürün sizsiniz” demiş fakat “arkadaş siteye mi girdik yoksa reklam ajansına mı” demiş de olabilirdi. Bu yazıda AdGuard Home kullanarak reklamsız hava sahası yaratacağız.

Reklamlar, İnternet yayıncılığının belkemiği diyebileceğimiz bir noktada bunu kabul ediyorum. Kabul edemediğim noktaysa ufak tefek bir bilgi kırıntısı için girdiğimiz bir web sitesinin size bin takla atarak onlarca reklam göstermeye çalışması bu da yetmezmiş gibi sayfaları yenilemesi ya da farklı yöntemler kullanarak sizi takip etmeye çalışması!

Bunu en az benim kadar kabul etmeyen bir grup öfkeli ve benim aksime bir konuda harekete geçmeye üşenmeyen insanlar olacak ki piyasada bu reklamları engelleyemeye yönelik çalışan bir sürü de yazılım var. Bu yazılımların çoğu tarayıcınıza son derece kolay şekilde kurulan basit yazılımlar olsa da aynı yazılımı evdeki tüm cihazlara kurmak ve yazılımı kuramayacağım cihazların da reklamlara ya da bizi takip eden yazılımlara ulaşmasını engellemek için merkezi bir çözüm kullanmanın daha iyi olacağını düşündüm.

Bu düşüncemi gerçekleştirmek için de uzun bir süre Raspberry Pi’nin isminden yola çıkara hazırlanmış olan Pi-hole yazılımını kullandım. Sonunda hem yeni bir bilgisayara geçmem hem de bazı ihtiyaçların Pi-hole tarafından karşılanmaması nedeniyle buradaki çözümü değiştirmeye karar verdim ve AdGuard Home ile tanıştım.

AdGuard Home, bana göre sen derece akıllı bir şekilde reklamlar daha bilgisayarınıza ulaşmadan önce engelleyen bu sayede bilgisayarınıza reklam ve takip yazılımlarını engellemek için ek bir yazılım kurulumu yapmanızı gerektirmeyen ve hemen her cihazda reklam gösterimini ve takip yazılımlarını engelleyen bir yazılım. Aynı zamanda dilerseniz evdeki ağınızda bazı kısıtlamalar da yapmanızı sağlıyor.

AdGuard Home Nasıl Çalışır?

AdGuard Home, tarayıcı seviyesinde değil ağ seviyesinde çalışan ve bu sayede ağınızdaki tüm cihazların faydalanabileceği bir reklam ve izleyici önleme yazılımı olma iddiasında. Bu iddiasını da “su batana atma” (DNS sinkholing) diye dilimize çevirebileceğimiz bir yöntemle yapmaktadır.

Peki yaklaşık 8 kelime önce icat etmiş olduğum bu su batana atma tekniği nedir ona bakalım. Efendim bildiğiniz gibi ister bir insan tarafından ziyaret edilen bir web sitesi olsun isterse makineler arasında iletişimde kullanılan bir web sitesi olsun tüm web sitelerinin kural olarak bir adresi bulunur. Bu adres sayesinde dünyanın neresinde olursanız olun bilgisayarınız sizi istediğiniz web sitesinin bulunduğu sunucuya ulaştırır ve web sitesini görüntülerseniz.

Bu ulaştırma işinin başlangıcında olan en önemli adımlardan biri www.aklimevde.com gibi -mükemmel- bir adresin web sitemizin çalıştığı IP adresine dönüştürülmesini sağlayan, DNS çözümüdür. DNS sayesinde, bilgisayarınız, bağlanmasını istediğiniz alan adı adını alır bu hizmeti veren sunucuya alan adını iletir ve karşılığında bağlanacağı sunucunun IP adresini alır ve bu adrese bağlantı kurar.

Bu DNS sunucusu adresi, İnternet servis sağlayıcınız tarafından sağlanabileceği gibi bu hizmet günümüzde Google, OpenDNS gibi firmalar tarafından da sağlanmaktadır. Ülkemizdeki İnternet ile ilgili şartlardan dolayı bir çoğumuz tam olarak ne işe yaradığını bilmiyor olsak bile DNS adresleriyle ilgili tecrübeliyiz diyebiliriz.

Su batan?

Adguard Home ise temelde ağ seviyesinde çalışan bir DNS sunucusu. Ağınızda çalışan herhangi bir cihaz, DNS sunucu olarak AdGuard Home kullanmaya başladığı anda bir web sitesine bağlanmak için gerekli tüm DNS sorgulamalarını AdGuard Home üzerinden yapmaya başlıyor.

Gelen isim sorgularına cevap veren AdGuard Home kendisinde yer alan reklam, zararlı yazılım ve izleme yazılımı gibi sitelerin olduğu listeyle sorgunuzu karşılaştırıyor. Eğer sorgu bu listenin içindeyse size web sitesinin IP adresi yerine NXDOMAIN cevabı dönüyor. Yani bir anlamda onu bir su batana atıyor. Bu sayede tarayıcınız web sayfasının reklam göstermesi ya da sizi izlemesi gereken kısımlarını yüklemiyor. Siz de reklamları görmüyorsunuz.

Bunu herhangi bir reklam engelleme yazılımı da yapıyor diyeceğinize eminim fakat AdGuard Home’un avantajı ağ seviyesinde çalışıyor olması. Dolayısıyla bir kere kurduktan sonra evdeki bilgisayar, telefon gibi tüm cihazlara reklam engelleme yazılımı kurmakla uğraşmıyorsunuz. Ayrıca akıllı asistan, akıllı TV gibi reklam engelleme yazılımı kuramadığınız cihazların üzerinde çalışan izleme yazılımlarını da engelleyebiliyorsunuz.

Nasıl Kurulur?

AdGuard Home benim kullandığım yaklaşık üç aylık sürede bence epey başarılı sonuçlar verdi. Kendi içindeki liste reklamları ve izleyicileri engellemek için yeterliyken bir de dilerseniz farklı engelleme listelerini de bünyesine ekleyebiliyorsunuz. Böylece dilerseniz çok daha etkin bir engelleme yapabiliyorsunuz.

AdGuard Home kurmak o kadar zor değil. Linux için birden fazla yöntem mevcut ve siz dilediğinizi kullanabilirsiniz. Eğer dağıtımınız destekliyorsa Snap paketi olarak kurabileceğiniz gibi yine bir Docker konteynerinde çalıştırmak da mümkün. Biz standart bir Linux kurulumu yapacağımızı düşünerek öncelikle indirme sayfasına gidelim.

Raspberry Pi ya da x86 için derlenmiş halini bilgisayarımıza indirelim. AdGuard Home aslında tek bir çalıştırılabilir dosyadan oluşuyor ve tüm hizmeti bu dosya üzerinden veriyor.

Dosyayı bilgisayarımıza indirelim. Ben bu tip yazılımları genelde /opt altına kurmayı tercih ediyorum ama elbette siz kendinize uygun dizinde kurulum yapabilirsiniz.

İlk Çalıştırma

İlk olarak indirdiğimiz dosyayı istediğimiz dizinde açalım.

tar -xvf AdGuardHome_linux_amd64.tar.gz 

Sonrasında ilk ayarlamaları yapabilmek için bir seferliğine AdGuard Home’u çalıştıralım

sudo ./AdGuardHome

DNS servisi 53. portta çalıştığı için servisin yetkili kullanıcı yetkileriyle çalışması gerekiyor. Elbette farklı şekillerde root yetkisi olmadan da çalıştırabilirsiniz fakat şu aşamada sudo yetkisiyle çalıştırmayı yeterli görüyorum.

İlk çalıştırmayla birlikte temel ayarları yapabilmeniz için AdGuard Home sunucunuzun 3000 numaralı portunda çalışmaya başlayacak. AdGuard Home ayar ekranına http://<sunucu-adresi>:3000 numaralı port üzerinden erişebilirsiniz.

Temelde yapacağımız iki ayar var. Bunlar DNS sunucunuzu ve yönetim panelinin dinleyeceği arayüzleri seçmek ve sonrasında bir kullanıcı hesabı oluşturmak.

Bu ekranda hem Admin arayüzünün dinlemesini istediğiniz arayüzü ve port’u seçebilir hem de DNS sunucunuz için aynı ayarı yapabilirsiniz. Eğer bu portlarda başka bir hizmet çalışmıyorsa ya da çalıştırmayı düşünmüyorsanız ayarları olduğu gibi bırakabilirsiniz.

Bir sonraki aşamada ise yönetim paneline girmek için bir parola oluşturmanız gerekecek. Burada da kolayca bir kullanıcı adı ve parola oluşturabilirsiniz.

Bu aşamayı tamamlayıp kurulumu bitirebiliriz. AdGuard Home kurulumunun bir sonraki adımını yazılımı bir servis haline getirmek olacak. Bunu yapmak için de aşağıdaki komutu verebilirsiniz.

sudo ./AdGuardHome -s install

Her şey yolunda giderse AdGuard Home kurulumu tamamlanmış ve bir servis olarak sisteminizde çalışmaya başlamış olacak.

Tüm kurulum sürecini kısa sürede nasıl tamamlandığını görmek için dilerseniz videoya da göz atabilirsiniz.

Son adımlar…

AdGuard Home çalışmaya başladıktan sonra yapmanız gereken cihazınızın DNS ayarlarını değiştirerek kullandığınız DNS sunucu yerine az önce kurulum yaptığınız sunucunun adresini girmek olacak.

Bunu evdeki her cihaza tek tek yapabileceğiniz gibi dilerseniz Router’ınızda DNS ayarlarını değiştirerek evde yönlendirici üzerinden IP alan her cihazın tek seferde yeni DNS sunucunuzu kullanmasını sağlayabilirsiniz.

Kurulumu tamamladıktan sonra kurulum aşamasında belirlediğimiz yönetim paneline ulaşıp kullanıcı adı ve parolamızla giriş yapıp dashboard sayfasına ulaşabilirsiniz.

Dashboard üzerinden hem en çok sorgu yapan cihazları görebilir hem de genel istatistikleri görebilirsiniz. Ayrıca DNS sunucusu ve kullancaksanız DHCP sunucusu ile ilgili ayarları görebilirsiniz.

AdGuard Home: Sonraki Adımlar

Bu haliyle AdGuard Home kullanmaya ve reklamları engellemeye hazır. Ön tanımlı ayarlar siz yazılımı keşfedene kadar yeterli olacaktır diye tahmin ediyorum.

Bu yazıda AdGuard Home kurulumunu anlatmaya çalıştım. Bir sonraki yazıda ise ayarlara detaylıca bir giriş yapmayı planlıyorum.

Yazıyı okuduğunuz için teşekkürler!